Turistička organizacija opštine Lajkovac, Opština Lajkovac i Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo predstavili su na arheološkom nalazištu Anine u Ćelijama konzervisanu vilu rimskog veleposednika, najavili turističku prezentaciju lokaliteta i govorili o aktuelnim istraživanjima. Lokalitet su obišli predsednik Opštine Andrija Živković i predsednik SO Lajkovac Živorad Bojičić. Direktor Turističke organizacije opštine Lajkovac Milutin Ranković rekao je, da je za turističku prezentaciju spremna konzervisana vila rustika rimskog veleposednika, pored koje su postavljeni stalci za info table, na kojima će se naći objašnjenja o lokalitetu i nameni objekata.
“Smatram da su stvoreni uslovi da se deo nalazišta prezentuje javnosti. Lajkovac je raskrsnica puteva, lokalitet je u blizini Ibarske magistrale tako da očekujemo česte posete ekskurzija i vikend turizam, uz stručnu pomoć ljudi iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture. Imali smo ovde organizovane grupe i dok su obavljana iskopavanja. Promovisaćemo nalazište kao turističku ponudu preko štampanog promo materijala, kroz medijsku i internet kampanju i predstavljanje na sajmovima. Otvara se polako i mogućnost komercijalizacije mesta, pogotovo završetkom restauracije i konzervacije rimskog kupatila, eventualno izgradnjom prostora u kojem bi bili izloženi predmeti koji su ovde otkriveni”, kaže Ranković.
Intenzivnija arheološka iskopavanja i istraživanja traju pet godina, zahvaljujući prvenstveno finansiranju Opštine Lajkovac, ali se poslednje dve godine pridružuju i resorna ministarstva. O rezultatima ovogodišnjeg rada govorio je šef projekta, arheolog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Valjevo Radivoje Arsić:
“Konzervacija i prezentacija stambenog dela rimske vile urađena je ove godine zahvaljujući sredstvima Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija. Nastavljeno je i istraživanje termalnog kupatila sredstvima Opštine Lajkovac i Ministarstva kulture. Stalno otkrivamo nove prostorije tako da još nismo otvorili celo kupatilo, prilično je veliko za jedno seosko imanje. Usporava nas i veliki broj sitnih nalaza, kao što je velika kolekcija rimskog novca, tako da će kupatilo biti potpuno istraženo krajem ove ili početkom sledeće godine. Očekujemo da ćemo za dve-tri godine imati funkcionalno uvezan kompleks koji će moći turistički da se obiđe, uz sve potrebne informacije i usluge.”
Termalno kupatilo ima preko 500 kvadratnih metara, potiče iz trećeg i četvrtog veka nove ere, tako da je u sklopu konzervirane vile iz tog perioda. Verovatno je služilo za potrebe stanovnika šire oblasti. Iskusni arheolog Željko Jež govorio je o zanimljivim nalazima u termalnom kupatilu:
“Novac je pronađen u dodatnoj prostoriji, u nastavku termalnog kupatila, preko 1300 novčića. Iz perioda su od sredine trećeg do sredine četvrtog veka, zastupljene su sve monete i svi rimski vladari. Pronašli smo i kamenu skulpturu lava koja nije cela, ali je lepo očuvana, pandan onoj koju smo otkrili 2005. godine. Možda je to deo spoljne dekoracije građevine što uvećava njenu vrednost. Nastavljeno je širenje prema istoku, otkrivena je kasnije dozidana prostorija na kojoj se pojavljuju i tragovi 15. veka, što je još jedna potvrda zanavljanja života na ovom prostoru u vreme srpske despotovine.”
Arheološki lokalitet Anine nalazi se u selu Ćelije, kilometar od ušća reke LJig u Kolubaru, u neposrednoj blizini Ibarske magistrale. Otkriveni nalazi predstavljaju najbolje očuvane ostatke ruralne arhitekture rimskog perioda na teritoriji zapadne Srbije i jednu od najvećih vila rustika na tom prostoru. Na osnovu dosadašnjih arheoloških istraživanja, zaključeno je da je u pitanju izuzetno veliko poljoprivredno dobro iz četvrtog veka nove ere, kompleks koji obuhvata preko 30 hektara sa stambenim i ekonomskim delom, delom za skladištenje namirnica i grobljem (nekropolom) sa kapelom. Veliki broj nalaza, poput rimskih novčića, svedoči o intenzivnom ekonomskom životu ovog mesta u rasponu od 300. do 380 godine, kao i u vreme despotovine Đurđa Brankovića tokom 15. veka.
