Povodom prve godišnjice od smrti književnika Radovana Belog Markovića, predstavnici opštine Lajkovac, Gradske biblioteke i planinara “Ćire” položili su danas vence na grob najpoznatijeg Lajkovčanina i jednog od najznačajnijih savremenih srpskih pisaca.
Proslavljeni srpski pisac, naš cenjeni sugrađanin, Radovan Beli Marković preminuo je iznenada u 75. godini prošle godine na Bogojavljenje.
Uz zvuke pesama “Tamo daleko” i “Ide Mile lajkovačkom prugom”, na večni počinak ispraćen je književnik Radovan Beli Marković 22. januara, u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Lajkovcu.
Opelo na groblju služilo je sedam sveštenika, a prethodno je u punoj sali Kulturnog centra „Hadži Ruvim“ održan komemorativni skup, kojem je prisustvovao i izaslanik predsednika Republike, ministar unutrašnjih poslova Aleksandar Vulin.
Gradska biblioteka Lajkovac ubuduće će nositi naziv Narodna biblioteka „Radovan Beli Marković”, odlučili su jednoglasno odbornici Skupštine opštine Lajkovac, već nakon pola godine od književnikove smrti. Bio je to prvi zvanični gest kojim će Lajkovčani čuvati uspomenu na lik i delo proslavljenog sugrađanina, poznatog srpskog književnika.
Nagradu „Radovan Beli Marković” za najbolju knjigu proze objavljenu na srpskom jeziku u protekloj godini ustanovila je Gradska biblioteka u Lajkovcu. Na dan rođenja Radovana Belog Markovića književna nagrada koja nosi njegovo ime, prvom dobitniku književnici Slavici Garonji za roman Šapati Male Vlaške uručena je u porti Manastira Svetog Georgija u Ćelijama, rodnom mestu pisca.
Postoji još nekoliko lepih ideja koje će se razvijati u narednom periodu, poput manifestacije “Dani Radovana Belog Markovića” na inicijativu lokalne samouprave, čija realizacija je već otpočela u mesecu književnikovog rođenja i u okviru koje je uručena novoustanovljena književna nagrada prvom dobitniku.
Urađeno je dostojno idejno rešenje za uređenje grobnog mesta čuvenog književnika, koji počiva pored svoje supruge Emilije, koja je preminula svega par meseci kasnije.
Radovan Marković i njegova supruga Emilija 2011. godine osnovali su legat i poklonili ga Gradskoj biblioteci Lajkovac. Legat Emilije i Belog Markovića sadrži 708 knjiga sa posvetom autora, 743 naslova bez posvete i 658 serijskih publikacija, umetničke slike, skulpture u drvetu, pisaće mašine, rukopise, beleške, fotografije i lične predmete. Postoji ideja da legat bude smešten u jednom od konaka u naselju Vojni krug namenjeni kulturnim sadržajima. U pitanju su Radića konak i Konak Brene Mihajlović, spomenici kulture specifičnog graditeljstva iz 19. veka, koji su izmešteni zbog širenja ugljenokopa iz Malog Borka.
S početka prošle jeseni, u izdanju lajkovačke biblioteke, u glasovitoj Kolekciji „Odgovori“ objavljena je knjiga „Otvorena polja Radovana Belog Markovića“, uglednog i priznatog novinara i publiciste Miloša Jevtića, koja predstavlja knjigu razgovora, koji su vođeni u poslednjih nekoliko godina života Belog Markovića.
Autor knjige Miloš Jevtić je prvi dobitnik novoustanovljene nagrade “Beli” za ukupno novinarsko delo u afirmaciji književnosti i kulture, koju je ustanovilo Udruženje “Beli Povlen” iz Valjeva u znak sećanja na Radovana Belog Markovića.
Radovan Beli Marković, proslavljeni srpski pisac višedecenijskim plodnim stvaralaštvom i jedinstvenim proznim rečnikom dao je poseban pečat ovoj varošici, u kojoj je proveo najveći deo života i u njoj stvarao,
Pored toga što je svojim višedecenijskim plodnim stvaralaštvom, a pre svega svojim jedinstvenim proznim rečnikom, ostavio duboki trag u srpskoj književnosti, dao je osoben pečat Lajkovcu u kome je najveći deo svog života živeo i stvarao.
Lajkovčani su ga osobito voleli i poštovali, ponosili se njegovim književnim uspesima, koji su ujedno pronosili ime i slavu male varoši kraj Kolubare.
Prvi je dobitnik Povelje za životno delo opštine Lajkovac, koja mu je uručena 16. septembra 2021. godine povodom Dana opštine.
Opština Lajkovac i Gradska biblioteka Lajkovac 2013. godine objavile su sabrana dela znamenitog sugrađanina. U julu 2021. prelepom književnom večeri na starom ćelijanskom mostu obeleženo je 50 godina njegovog bogatog stvaralačkog rada. U više navrata Gradska biblioteka i Opština Lajkovac bili su pokrovitelji i organizatori naučnih skupova posvećenih Markovićevom stvaralaštvu.
Bio je član Udruženja književnika Srbije, Srpskog književnog društva, Srpskog PEN centra i stalni član-saradnik Matice Srpske.
Dobitnik je većine književnih nagrada u našoj zemlji: Andrićeve, Vukove, Kulturno-prosvetne zajednice, NOLIT, Bora Stanković, Branko Ćopić, Meša Selimović, Račanska povelja, Stevan Sremac itd.
Nekoliko puta je bio u užem izboru za NIN-ovu nagradu. O njegovom stvaralaštvu napisan je veliki broj naučnih radova, među kojima su i doktorske disertacije.
Radovan Beli Marković živi kroz svoja dela i kroz sećanja svih koji su ga poznavali, poštovali i voleli.
Večeras, na prvu godišnjicu od njegove smrti, Gradska biblioteka Lajkovac upriličiće od 18 časova u Gradskoj kući “VEČE SEĆANJA”, u spomen na književnika Radovana Belog Markovića. Na ovaj i brojne druge načine, Lajkovac se odužuje svom Književniku.
