Gradska biblioteka Lajkovac će se ubuduće zvati Narodna biblioteka “Radovan Beli Marković” Lajkovac. Očekivano i kako je već u više navrata najavljivano, lajkovačka biblioteka će, već šast meseci nakon njegove smrti, poneti ime čuvenog književnika. Ideja o promeni naziva biblioteke je sada i u oficijelnoj proceduri.
Najpre je 3. juna, na osnovu predloga direktorke biblioteke Biljane Bogdanović, Upravni odbor Gradske biblioteke Lajkovac doneo odluku o promeni naziva ustanove u Narodna biblioteka “Radovan Beli Marković” Lajkovac. Predlog promene naziva biblioteke je potom podnet osnivaču na usvajanje. Na ovonedeljnoj sednici Opštinskog veća opštine Lajkovac je predlog jednoglasno prihvaćen, a naredni korak, koji će uslediti već u ponedeljak 27. juna, je saglasnost lokalnog parlamenta na predlog rešenja o promeni naziva Gradske biblioteke Lajkovac.
“Gradska biblioteka Lajkovac je podnela zahtev osnivaču, Opštini Lajkovac, za promenu naziva u Narodna biblioteka ” Radovan Beli Marković” Lajkovac. Predlog će se naći na sledećoj sednici Skupštine opštine Lajkovac. Prošlo je skoro pola godine od smrti književnika Radovana Belog Markovića. Za očekivati je da ustanova, čiji je on bio prvi samostalni upravnik, posle njegove smrti ponese njegovo ime. Radovan Beli Marković” je jedan od najpoznatijih savremenih srpskih pisaca. Ostavio je velik trag u književnosti i bibliotekarstvu. Biblioteka je štampala mnoge njegove knjige. Zahvaljujući njemu, biblioteka je ugostila mnoge poznate pesnike, književnike, kritičare”, navedeno je u dopisu kolektiva lajkovačke biblioteke i direktorke Biljane Bogdanović.
Ugledni srpski književnik Radovan Beli Marković preminuo je 19. januara u svom Lajkovcu, u 75. godini. Smrt najpoznatijeg Lajkovčanina, kojeg su sugrađani zvali Književnik, predstavlja veliki gubitak za srpsku književnu scenu i za varoš na Kolubari. U svojim delima ovekovečio je rodne Ćelije, Lajkovac, Kolubaru i „belo“ Valjevo, pripovedajući jedinstvenim jezikom.
Prvi je dobitnik Povelje za životno delo opštine Lajkovac, koja mu je uručena 16. septembra 2021. godine povodom Dana opštine.
Radovan Beli Marković rođen je 10. oktobra 1947. godine u selu Ćelije, opština Lajkovac. Radio je kao novinar valjevskog lista „Napred“ i upravnik Gradske biblioteke Lajkovac. Autor je kratkih priča, novela, pripovetki i romana. Bio je član Udruženja književnika Srbije, Srpskog književnog društva, Srpskog PEN centra i stalni član-saradnik Matice Srpske.
Objavio je romane: Palikuća i Tereza milosti puna – 1976, 1992 i 1996; Lajkovačka pruga – 1997, 1998, 2001, 2004, 2008; Limunacija u Ćelijama – 2000, 2005, 2008; Poslednja ruža Kolubare – 2001, 2002, 2003, 2008; Knez Miškin u Belom Valjevu – 2002, 2003; Devet belih oblaka – 2003; Orkestar na pedale – 2004, 2009; Kavaleri Starog premera – 2006, 2011; Kolubarska trilogija (Lajkovačka pruga/Limunacija u Ćelijama/Poslednja ruža Kolubare) – 2008; Gospođa Olga – 2010, Putnikova ciglana – 2015, Plava kapija – 2017, Stojna vetrenjača – 2021.
Beli Marković je prepoznatljiv i po zbirkama pripovedaka: Crni kolač – 1983; Švapska kosa – 1989; Godine raspleta – 1992; Živčana japija – 1994, 2003; Stare priče – 1996; Setembrini u Kolubari – 1996, 1997; Male priče – 1999, 2000; Aša – 2007; Ćorava strana (izabrane i nove priče) – 2007; Priče – 2010; O svemu će pričati Gavrilo – 2011. Njegove pripovetke svrstane su u antologije na srpskom, ruskok, nemačkom, francuskom, engleskom, bugarskom, ukrajinskom i makedonskom jeziku. Radiofonski su priređivane na Drugom i Trećem programu Radio Beograda.
Radovan Beli Marković je dobitnik većine književnih nagrada u našoj zemlji: Andrićeve, Vukove, Kulturno-prosvetne zajednice, NOLIT, Bora Stanković, Branko Ćopić, Meša Selimović, Račanska povelja, Stevan Sremac itd. Nekoliko puta je bio u užem izboru za NIN-ovu nagradu. O njegovom stvaralaštvu napisan je veliki broj naučnih radova, među kojima su i doktorske disertacije.
Legat Emilije i Radovana Belog Markovića je od izuzetne kulturno-umetničke i duhovne vrednosti, a ovim činom obnovljena je tradicija legata u Lajkovcu. Emilija i Radovan Beli Marković osnovali su 2011. godine Legat, poklonili su Gradskoj biblioteci u Lajkovcu 708 knjiga sa posvetom autora, 743 naslova bez posvete i 658 serijskih publikacija, 14 umetničkih slika, dve skulpture u drvetu, replike predmeta iz Lepenskog vira, dve pisaće mašine, rukopise, beleške, fotografije i lične predmete.
Opština Lajkovac i Gradska biblioteka Lajkovac 2013. godine objavile su sabrana dela znamenitog sugrađanina. U julu 2021. prelepom književnom večeri na starom ćelijanskom mostu obeleženo je 50 godina njegovog bogatog stvaralačkog rada. U više navrata Gradska biblioteka i Opština bili su pokrovitelji i organizatori naučnih skupova posvećenih Markovićevom stvaralaštvu.
Pored toga što će biblioteka u Lajkovcu poneti ime Radovana Belog Markovića, a to je bilo izvesno i često pominjano još za književnikovog života, optira još nekoliko lepih ideja u spomen i slavu najpoznatijeg i najpriznatijeg Lajkovčanina. Realizacija tih ideja, koje su sada u inicijalnoj fazi će obeležiti vreme pred nama.
