Proslavljeni srpski pisac, naš cenjeni sugrađanin, Radovan Beli Marković preminuo je iznenada večeras u 75. godini.
Pored toga što je svojim višedecenijskim plodnim stvaralaštvom, a pre svega svojim jedinstvenim proznim rečnikom, ostavio duboki trag u srpskoj književnosti, dao je osoben pečat Lajkovcu u kome je najveći deo svog života živeo i stvarao.
Lajkovčani su ga osobito voleli i poštovali, ponosili se njegovim književnim uspesima, koji su ujedno pronosili ime i slavu male varoši kraj Kolubare.
Prvi je dobitnik Povelje za životno delo opštine Lajkovac, koja mu je uručena 16. septembra 2021. godine povodom Dana opštine.
Opština Lajkovac i Gradska biblioteka Lajkovac 2013. godine objavile su sabrana dela znamenitog sugrađanina. U julu 2021. prelepom književnom večeri na starom ćelijanskom mostu obeleženo je 50 godina njegovog bogatog stvaralačkog rada. U više navrata Gradska biblioteka i Opština Lajkovac bili su pokrovitelji i organizatori naučnih skupova posvećenih Markovićevom stvaralaštvu.
Vreme i mesto sahrane književnika Radovana Beli Markovića nisu još precizirani.
Radovan Beli Marković rođen je 10. oktobra 1947. u Ćelijama. Školovao se u Ćelijama, Lajkovcu, Lazarevcu i Beogradu. Radio je kao novinar valjevskog lista Napred (1978—1994), politički funkcioner u Lajkovcu i upravnik lajkovačke Gradske biblioteke. Bio je član redakcija Književne reči i Književnih novina. U Valjevu je za novinarski rad dobio nagradu Zdravko Lazić, kao i nagradu valjevskog studija RTS za najznačajniji događaj u kulturi Valjeva 1997. godine. Nekoliko puta je nominovan za NIN-ovu nagradu. Nosilac je počasnog zvanja Valjevac-ličnost 2006. godine (Razmena) Član je Matice srpske, Srpskog književnog društva i Srpskog PEN centra. Upravni odbor Udruženja književnika Srbije ga je 30. marta 2012. predložio za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti.
Dobio je više književnih nagrada, među njima 2013. godine Nagrade Ramonda Serbika. Povodom 65 godina života i 40 godina rada izašla su njegova sabrana dela u 13 knjiga.
Godine 2021. obeležio je 50 godina rada. Kritičari smatraju da je zavičajnom kolubarskom području svojim delima podigao visoki književni spomenik.
Pripovetke Radovana Belog Markovića uvrštene su u nekoliko izbora i antologija ( na srpskom, ruskom, nemačkom, francuskom, engleskom, bugarskom, ukrajinskom i makedonskom jeziku ), radiofonski priređivane i više puta emitovane na Drugom i Trećem programu Radio Beograda.
O prozi Radovana Beli Markovića pisano je u opsežnim tematskim blokovima časopisa Međaj, Letois Matice srpske, Gradina, Književnost i Naš trag, a objavnjene su i knjige:Radovan Beli Marković – Stilske i jezičke igre (Valjevo,2005) Vitomira Vuletića; Pesničko pripovedanje ( Beograd,2006 ) Stojana Đorđića i Pesničko pripovedanje 2 ( Lajkovac, 2012) istog autora; Belina Beloga ( Beograd/Lajkovac, 2011) Marina Mladenova; Priča i mit o svetu ( Beograd, 2013, drugo dopunjeno izdanje 2014, treće dop.izdanje 2017 ), Roman protiv romana ( Beograd, 2020 ) Radivoja Mikića; Državna životinja ( Lajkovac,2017 ) Slađane Ilić, kao i zbornici radova: Savremena srpska proza ( Trstenik, 2003); Proza Radovana Belog Markovića (Valjevo,2009; Gospodar gištova ( Lajkovac,2011); Veljkovi dani ( Sombor, 20011);Interpretacije u Ćelijama ( Lajkovac, 2015);Anatomija romana ( Beograd/Lajkovac,2016), Pripovedni vez Radovana Belog Markovića ( Novi Sad,2017 ) – sa naučnih skupova posvećenih njegovom delu.
Za Švapsku kosu dobio je nagradu Kulturno-prosvetne zajednice Valjeva, Andrićevu nagradu za knjigu pripovedaka Setembrini u Kolubari, za Male priče nagrade „Bora Stanković“ i „Biblios“, za Lajkovačku prugu Nolitovu nagradu i Nagradu „Branko Ćopić“ koju dodeljuje Odbor SANU, za Limunaciju u Ćelijama nagrade: „Meša Selimović“ i „Račansku povelju“, za Poslednju ružu Kolubare Zlatnu plaketu „Žak Konfino“, za Kneza Miškina u Belom Valjevu Plaketu valjevskog nedeljnika „Napred“, nagradu „Stevan Sremac“ za Orkestar na pedale, “Zlatni HIT LIBER“ za Gospođa Olgu ( jednu od deset najčitanijih knjiga u 2011.godini ),nagrade „Grigorije Božovići „Svetozar Ćorović“ za Putnikovu ciglanu, nagrade „Pečat vremena“ i „ Danko Popović – za roman Plava kapija, a Nagradu vinarije „Podrum Radovanović“ za životno delo.
Radovan Beli Marković je dobitnik Vukove nagrade Kulturno-prosvetne zajednice Srbije, Povelje za životno delo Udruženja književnika Srbije, kao i nagrade „Veljkova golubica“ grada Sombora – za životno delu u pripovednom stvaralaštvu, dok je nagrada RAMONDA SERBICA, Sićevačke književne kolonije, dodeljena piscu Radovanu Beli Markoviću za celokupno delo, kao i „Belovodska rozeta“, narodna nagrada moravskog sela Bela Voda.
Povodom Dana opštine, u Lajkovcu su prošle godine prvi put dodeljena opštinska godišnja priznanja. Predsednik opštine Andrija Živković uručio je književniku Radovanu Belom Markoviću Povelju za životno delo, za izuzetan doprinos razvoju srpske književnosti i afirmaciji Lajkovca u zemlji i inostranstvu.
Književnik Radovan Beli Marković živeće večno kroz svoja dela i kroz sećanja svih koji su ga poznavali i sa njim se družili, posebno supruge Emilije, sa kojom je blizu pola veka proveo u skladnom braku.
