Svetski dan Roma obeležava se 8. aprila, sa ciljem da se ukaže na probleme Roma koji su najveća etnička manjina u Evropi. Mnoga romska udruženja aktivno deluju u oblasti socijalnih, ekonomskih, kulturnih i sportskih projekata, kako bi se poboljšala sveobuhvatna situaciju romske populacije.
Širom sveta danas se obeležava Međunarodni dan Roma i to je istovremeno dan proslave romske kulture i podizanja svesti o problemima sa kojima se Romi suočavaju.
Projekta “Više šansi za bolje mogućnosti zapošljavanja u Zapadnoj Srbiji”, u koji je aktivno uključena opština Lajkovac, svakako je uspešan primer saradnje civilnog sektora, gradova i oppština Zapadne Srbije, u podizanju kapaciteta zapošljavanja Roma i drugih marginalizovanih grupa, povratnika po sporazumu o readmisiji drugih društveno osetljivih grupa.
Opština Lajkovac spada u red lokalnih samouprava koje u svakom smislu imaju aktivan odnos u poboljšanju kvaliteta uslova života i položaja Roma u zajednici. Dinamiku realizacije pojedinih planiranih aktivnosti svakako su nužno usporile okolnosti pandemije. Ipak, najveći pomaci su u oblasti obrazovanja Roma i Romkinja, potvrio je za portal LAJKOVAC NA DLANU, povodom Svetskog dana Roma, Nikola Josipović, koordinator Mobilnog tima za inkluziju Roma opštine Lajkovac, ukazujući na aktivnosti u vreme pandemije korona virusa, ali i na hronične probleme meštana romskih naselja Dubrava, Trebež i Palež:
“Tokom prethodnog perioda na teritoriji opštine Lajkovac u pogledu inkluzije Roma i Romkinja situacija se nije znatno menjala od stanja iz prošlih godina. Najveći napredak je u oblasti obrazovanja, kao i ranije, ohrabruje činjenica da dosta učenika upisuje srednje škole koje, potom i završavaju, a primetan je i trend povećanja broja studenta, naročito Romkinja.
Aktivnost koja je već sada postala i praksa je saradnja lokalne samouprave i organizacije civlnog društva „Reginalna prava manjina“, u cilju podele školskog pribora socijalno ugroženoj deci osnovog i srednješkolskog uzrasta, među kojima ima najviše dece iz porodica koje su romske nacionalnosti.
Aktivnosti koje su realizovale ili koje su i dalje realizuju na teritoriji opštine Lajkovac, tokom pandemije korona virusa su sledeće: podela pamučnih maski od strane volontera UNDP i UNHCR koji su aktivni na teritoriji opštine, podela humanitarnih paketa u saradnji sa Asocijacijom za romska pitanja, za 100 porodica koje su socijalno ugrožene ili povratnici po sporazumu o readmisiji. Informisanje romskog stanovništa o mogućnostima vakcinacije i kako se prijaviti za istu od strane članova Mobilnog tima za inkluziju Roma opštine Lajkovac.
Jedan od mnogobrojnih izazova, pogotovo u naseljima koja su na periferiji opštine su, da nemaju vodu koja je za upotrebu (osim tehničke vode), odnosno piće, putnu i kanalizacionu infrastrukturu, što predstavlja glavni problem i budi nezadovoljstvo stanovnika tih naselja, to je problem koji je prisutan već duži niz godina na teritoriji opštine Lajkovac, a problem dele romska naselja Dubrava, Trebež i Palež.”
Organizovane su u ovoj sredini brojne tematske info sesije za Rome, obuke u organizaciji Nacionalne službe za zapošljavanje, promocije kjiga i brošura koje imaju za cilj da preveniraju prerane i ugvorene brakove i niz drugih aktivnosti u cilju potpunije inkluzije Roma u sve sfere.
Međunarodni dan Roma, 8. april, je dan proslave romske kulture i podizanja svesti o problemima s kojima se Romi suočavaju. Dan je službeno proglašen 1990. godine u mestu Serock u Poljskoj, mestu četvrtog Svetskog romskog kongresa Međunarodne romske unije (IRU), u spomen na prvi veći međunarodni susret romskih predstavnika koji je održan u Chelsfieldu kraj Londona 7.—12. aprila 1971. godine. Na tom je kongresu donesena odluka o romskoj himni za koju je izabrana pesma Đelem, đelem (romski: Išao sam, išao) i odluka o zastavi za koju je odabrana plavo-zelena dvobojnica sa crvenim točkom u sredini, simbolom napretka i pokreta, ali i migracije Roma tokom istorije.
